Łukaszowcy 39

7 obrazów przedstawiających sceny z historii Polski

W 1938 roku polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych zleciło namalowanie 7 obrazów przedstawiających sceny z historii Polski, przeznaczonych do pawilonu polskiego na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku. Obrazy wykonali malarze Bractwa Świętego Łukasza, grupy artystycznej działającej pod kierunkiem prof. Tadeusza Pruszkowskiego, malarza i wykładowcy warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Tematy obrazów wybrała komisja kierowana przez prof. Oskara Haleckiego. Były to:
● Bolesław Chrobry witający Ottona III,
● Chrzest Litwy,
● Nadanie przywileju jedlneńskiego,
● Unia Lubelska,
● Konfederacja warszawska,
● Odsiecz Wiednia
● Konstytucja 3 Maja

Obrazy namalowane zostały w jednorodnej, dekoracyjnej stylistyce odwołującej się do wczesnego renesansu. Najpierw zaprezentowano je w Warszawie, potem popłynęły na pokładzie m/s Batory do Nowego Jorku i zawisły w sali honorowej polskiego pawilonu. Po wystawie nie wróciły jednak do kraju, ponieważ trwała już wojna.

Przejął je kurator polskiego pawilonu Stephen Kyburg de Ropp i zdeponował w jezuickim kolegium Le Moyne w Syracuse, gdzie był wykładowcą. Pozostają tam do dziś, wiszą w bibliotece uczelni. Polskie władze od lat czynią starania o odzyskanie tych niezwykłych dzieł; niestety, dotychczas – bezskutecznie.

Projekt ma przypomnieć i spopularyzować obrazy najpierw na stronie internetowej (zawierającej także informacje o Łukaszowcach i o nowojorskiej wystawie), a następnie na mobilnej wystawie wykonanych w skali 1:1 reprodukcji, którym towarzyszyć będzie multimedialna prezentacja opowiadająca o założeniach ideologicznych cyklu i o jego autorach.

Będzie więc przywoływać nie tylko kunszt zapomnianych dziś twórców, niebanalną politykę historyczną prowadzoną przez sztukę w II RP, ale przede wszystkim ważne wydarzenia z historii Polski ukazujące ją jako kraj niezwykłych swobód obywatelskich i religijnych, ostoję cywilizacji ufundowanej na wartościach chrześcijańskich i jednocześnie kraj mądrej tolerancji, podejmujący odważnie wyzwania swego czasu (Konstytucja 3 Maja).
Wierzymy, że wystawa stanie się atrakcyjną lekcją historii Polski